Tất tần tật những điều bạn cần biết khi bắt đầu học phát âm Tiếng Trung chuẩn

Để học phát âm Tiếng Trung một cách chuẩn và bài bản nhất, bạn cần hiểu rõ những kiến thức cơ bản như thế nào là phát âm Tiếng Trung chuẩn, cấu tạo âm tiết trong Tiếng Trung,… Dưới đây là tất cả những điều bạn cần phải biết khi bắt đầu học phát âm Tiếng Trung chuẩn.

1. Định nghĩa về Tiếng Trung phổ thông, Pinyin và phát âm chuẩn Tiếng Trung

1.1 Tiếng Trung phổ thông

Tiếng Trung phổ thông là ngôn ngữ chính thức sử dụng chung trên toàn lãnh thổ Trung Quốc, được quy định trong Hiến pháp Trung Quốc và Văn bản Pháp luật về ngôn ngữ thông dụng của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Trung Hoa.

Tiếng Phổ thông còn được gọi là tiếng Quan thoại, tiếng Hoa, tiếng Trung Quốc. Tiếng Phổ thông không phải tiếng Bắc Kinh, tiếng Quảng Đông hay tiếng người Hoa sống tại thành phố Hồ Chí Minh đang sử dụng.

1.2 Phát âm Tiếng Trung chuẩn

Phát âm Tiếng Trung chuẩn là phát âm đúng, chính xác, rõ ràng từng âm tiết Tiếng Trung dựa theo bảng phiên âm pinyin trong tiếng Phổ thông.

Cách phát âm chuẩn tất cả các âm tiết trong Tiếng Trung được hướng dẫn chi tiết trong cuốn giáo trình Emotional Chinese – Phát âm Tiếng Trung dễ như ăn kẹo

1.3 Pinyin là gì?

Pinyin là phiên âm cách đọc của từ 拼音, Hán Việt là bính âm, nghĩa là ghép vần, ghép âm.

Bính âm (拼音) là quá trình ghép và phát âm các âm tiết theo quy tắc cấu tạo âm tiết của tiếng Phổ thông.

Hệ thống phiên âm Pinyin là hệ thống phiên âm cách đọc chữ Hán dưới dạng chữ latin, dùng để quy định về cách đọc chuẩn của chữ Hán theo tiếng Phổ thông (tương tự bảng phiên âm quốc tế IPA trong tiếng Anh).

2. Cấu tạo âm tiết trong tiếng Phổ thông

Mỗi một chữ Hán trong Tiếng Trung đều được ký hiệu bởi một phiên âm pinyin, quy định cách đọc chữ đó theo tiếng Phổ thông.

Phiên âm pinyin của một chữ Hán thường sẽ bao gồm 3 bộ phận:

• Thanh mẫu (phụ âm)
• Vận mẫu (nguyên âm)
• Thanh điệu (dấu)

Cấu tạo âm tiết trong tiếng Phổ thông

2.1 Thanh mẫu

Thanh mẫu là phần phụ âm phía trước trong cấu tạo phiên âm của một chữ Hán. Thanh mẫu khi kết hợp với vận mẫu sẽ tạo thành một âm tiết hoàn chỉnh.

Gồm 21 thanh mẫu

21 thanh mẫu trong Tiếng Trung

2.2 Vận mẫu

Vận mẫu có thể hiểu là phần nguyên âm trong cấu tạo của một âm tiết Tiếng Trung (tương đương với vần trong Tiếng Việt).

Vận mẫu là phần cơ bản và quan trọng nhất của âm tiết. Một âm tiết Tiếng Trung có thể không có thanh mẫu hoặc thanh điệu (dấu), nhưng không thể thiếu vận mẫu.

Gồm 36 vận mẫu

36 vận mẫu trong Tiếng Trung

2.3 Thanh điệu

Thanh điệu là bộ phận thể hiện sự thay đổi về cao độ của âm tiết, dùng để phân biệt ý nghĩa khác nhau của những từ mang cùng âm tiết gốc trong Tiếng Trung (tương đương với dấu trong Tiếng Việt).

Gồm 4 thanh điệu chính và 1 thanh nhẹ

4 thanh điệu chính trong Tiếng Trung (trích Giáo trình Emotional Chinese – Phát âm Tiếng Trung dễ như ăn kẹo)

2.4 Ghép âm

Ghép thanh mẫu với vận mẫu để tạo thành một âm tiết hoàn chỉnh (tương tự quá trình đánh vần trong Tiếng Việt)

Bảng phiên âm pinyin Tiếng Trung

3. Thứ tự các bước khi học phát âm Tiếng Trung

Dưới đây là những bước bạn cần chuẩn bị và làm theo thứ tự để có thể học phát âm Tiếng Trung một cách bài bản và chính xác nhất.

• Bước 1: Chọn một giáo trình dạy phát âm chuẩn hoặc video mẫu dạy phát âm chuẩn để học theo

Đây sẽ là nguồn tư liệu chuẩn để bạn học theo, là căn cứ để bạn so sánh, đối chiếu để biết được mình đã phát âm chính xác hay chưa.

Hiện nay giáo trình Emotional Chinese – Phát âm Tiếng Trung dễ như ăn kẹo là giáo trình duy nhất hướng dẫn chi tiết cách phát âm chuẩn tất cả các âm tiết có trong Tiếng Trung.

• Bước 2: Học lần lượt hết tất cả thanh mẫu, vận mẫu, thanh điệu theo hướng dẫn trong giáo trình hoặc video

Nên chia nhỏ các nhóm thanh mẫu, vận mẫu để việc học phát âm trở nên dễ dàng hơn và không bị quên.

• Bước 3: Ghép các thanh mẫu, vận mẫu, và thanh điệu vào thành một âm tiết hoàn chỉnh theo bảng ghép âm

Sau khi nắm vững cách phát âm thanh mẫu, vận mẫu, thanh điệu, bạn cần ghép chúng lại để tạo thành một âm tiết hoàn chỉnh.

Các âm tiết có trong Tiếng Trung đều được tổng hợp trong bảng ghép âm tại phần 2.4.

• Bước 4: Học các chú ý về cách viết phiên âm trong Tiếng Trung

Bạn cần nắm vững những quy tắc viết phiên âm trong Tiếng Trung để có thể đọc phiên âm thành thạo và gõ được Tiếng Trung trên điện thoại, máy tính.

• Bước 5: Thực hành luyện tập

Thực hành luyện tập để nắm chắc hệ thống ngữ âm Tiếng Trung.

4. Lý do nên học phát âm chuẩn tiếng Phổ thông Trung Quốc

Dưới đây là một số lý do bạn nên học phát âm chuẩn tiếng Phổ thông Trung Quốc.

• Phát âm là nền tảng của việc học ngoại ngữ.

Đây là bước đầu tiên ai cũng cần làm khi bắt đầu học một ngôn ngữ mới.

• Tiết kiệm tối đa thời gian khi giao tiếp, học tập.

Phát âm chuẩn giúp bạn có nền tảng vững chắc để học được tốt các kỹ năng nghe nói đọc viết một cách dễ dàng.

• Giao tiếp được với tất cả mọi người sử dụng Tiếng Trung.

Tiếng Phổ thông là ngôn ngữ chung của toàn Trung Quốc đại lục. Học phát âm chuẩn tiếng Phổ thông bạn có thể đọc được hết tất cả các văn bản Tiếng Trung khi có pinyin, giao tiếp với tất cả những người sử dụng tiếng Trung trên thế giới.

• Diễn tả được chính xác điều mình muốn nói, tránh tình huống hiểu lầm, hiểu sai ý khi giao tiếp.

Tiếng Trung chứa rất nhiều từ đồng âm khác nghĩa và khác âm khác nghĩa. Trung Quốc cũng là đất nước có nhiều giọng vùng miền. Nếu bạn phát âm không chuẩn sẽ dễ nói sai, hiểu sai ý câu, không hiểu được giọng địa phương của người Trung Quốc, gặp khó khăn trong giao tiếp.

Tạo được thiện cảm với người bản xứ.

Người Trung Quốc sẽ cảm thấy yêu mến và có thiện cảm hơn với bạn nếu biết bạn là người nước ngoài mà có thể nói chuẩn tiếng mẹ đẻ của họ.

5. Cách học phát âm Tiếng Trung để có một phát âm chuẩn

Dưới đây là một số cách khi học phát âm Tiếng Trung giúp bạn có thể sở hữu phát âm chuẩn

• Có tài liệu dạy phát âm chuẩn. Tài liệu có thể là giáo trình hoặc video. Nếu là giáo trình ít nhất cần có audio phát âm chuẩn của người bản xứ.
• Học phát âm dựa theo khẩu hình. Nguyên tắc khẩu hình đúng âm tự đúng khi học ngoại ngữ áp dụng với tất cả ngôn ngữ, kể cả Tiếng Trung.
• Làm bài tập phân biệt âm. Bài tập phân biệt các âm giúp bạn nắm rõ sự khác biệt của những âm dễ nhầm trong Tiếng Trung và trong Tiếng Trung với tiếng Việt.
• Đi học ở trung tâm dạy phát âm chuẩn. Chọn một trung tâm dạy phát âm chuẩn sẽ tiết kiệm được tối đa thời gian học của bạn vì có giáo viên hướng dẫn và chỉnh sửa. Trung tâm Tiếng Trung Cầm Xu là trung tâm tốt nhất về dạy phát âm Tiếng Trung tại Hà Nội.

Trên đây là tất cả những điều cơ bản bạn nhất định phải biết trước khi bắt đầu học phát âm Tiếng Trung chuẩn. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có một khởi đầu vững chắc trong quá trình học Tiếng Trung.