5 sai lầm khiến bạn không học được Tiếng Trung và cách sửa

Nếu bạn học Tiếng Trung nhưng học mãi không giỏi, học rồi lại quên, không nghe được hoặc nói nhưng đối phương không hiểu thì cũng đừng lo. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích 5 sai lầm khiến bạn không học được Tiếng Trung và cách khắc phục những sai lầm ấy một cách hiệu quả nhất, giúp bạn học Tiếng Trung hiệu quả hơn.

1. Không học phát âm chuẩn ngay từ đầu

Phát âm là nền tảng của việc học Tiếng Trung. Nếu phát âm sai ngay từ đầu, toàn bộ quá trình học sau đó sẽ bị ảnh hưởng sai và không hiệu quả.

Tiếng Trung là ngôn ngữ có thanh điệu, chỉ cần phát âm sai một chút, nghĩa của từ có thể hoàn toàn thay đổi. Điều này khiến người nghe hiểu nhầm, thậm chí không hiểu bạn đang nói gì, dẫn đến cảm giác mất tự tin trong giao tiếp.

Tệ hơn nữa, khi đã hình thành thói quen phát âm sai, tai bạn sẽ không nhận diện được âm thanh chuẩn của người bản xứ. Kết quả là càng nghe càng không hiểu, càng nói càng sai, và vòng lặp này ngày một nghiêm trọng hơn, kéo theo việc phản xạ khi giao tiếp Tiếng Trung cũng bị ảnh hưởng.

Không chỉ ảnh hưởng đến nghe nói, phát âm sai còn khiến bạn không thể tra từ điển bằng pinyin, gây khó khăn trong việc tự học. Học bao lâu cũng không thể nói trôi chảy, vì nền tảng âm thanh đã sai ngay từ đầu.

Cách khắc phục:

• Học thật kỹ bảng phiên âm (pinyin) gồm 21 thanh mẫu, 36vận mẫu và 4 thanh điệu.
• Luyện phát âm bằng gương, phân biệt các âm dễ nhầm và ghi âm lại để so sánh, kiểm tra.
• Nhờ giáo viên hoặc công cụ AI hỗ trợ sửa lỗi phát âm để điều chỉnh chính xác ngay từ đầu.

2. Tập trung học đọc viết, bỏ qua nghe nói

Học ngoại ngữ mục đích cuối cùng là giao tiếp, nhưng nhiều người lại dành phần lớn thời gian vào việc chép từ vựng, phân tích ngữ pháp, viết chữ Hán…cuối cùng có thời gian mới nghe bài khóa và nói Tiếng Trung.

Cách học này khiến bạn tiếp nhận ngôn ngữ một chiều, thiếu môi trường để vận dụng. Dù bạn có biết rất nhiều từ vựng và cấu trúc câu, nhưng khi cần nói thì vẫn không thể mở miệng.

Trên thực tế, chữ viết chỉ là một phương thức truyền lưu trữ, truyền đạt thông tin của ngôn ngữ. Nếu bạn học từ mới trước học nói sau, bạn sẽ dễ dàng hình dung sai cách phát âm của từ vựng, khiến việc học phát âm và giao tiếp sau này của bạn gặp khó khăn.

Ngoài ra không học nghe nói đồng nghĩa với việc bạn sẽ phát âm kém, phản xạ chậm, và nói không tự nhiên. Bạn sẽ rơi vào trạng thái “biết mà không nói được”, và điều đó khiến bạn nghi ngờ năng lực bản thân, dễ nản và bỏ cuộc.

Cách khắc phục:

• Bắt đầu luyện nghe nói từ những mẫu câu đơn giản ngay từ đầu khóa học.
• Dùng video luyện giao tiếp phản xạ giả lập trên TikTok, hội thoại ảo với AI để luyện phản xạ.
• Học đến đâu, sử dụng ngay đến đó để hình thành thói quen giao tiếp thực tế.

3. Học từ vựng và ngữ pháp rời rạc, không gắn vào ngữ cảnh

Học từng từ riêng biệt, từng cấu trúc ngữ pháp rời rạc mà không đặt chúng vào ngữ cảnh cụ thể khiến bạn chỉ “biết” mà không “dùng được”. Việc thiếu ngữ cảnh khiến bộ não không kết nối thông tin, dẫn đến việc nhanh quên, học trước quên sau, và khi cần sử dụng thì không biết nói thế nào.

Ví dụ, bạn học từ “买” (mua), biết mẫu câu “我想…” (tôi muốn…), nhưng nếu chỉ học riêng lẻ, bạn sẽ không biết rằng khi đi mua hàng chúng ta có thể nói 我想买这个 (Tôi muốn mua cái này”. Càng học, bạn càng cảm thấy mình có nhiều kiến thức, nhưng lại chẳng thể sử dụng được vào thực tế.

Cách khắc phục:

• Học từ và mẫu câu gắn liền với hội thoại hoặc tình huống thực tế.
• Thay đổi thông tin, nhân vật, hoàn cảnh trong câu mẫu để luyện nói vận dụng vào bản thân.
• Học theo chủ đề như chào hỏi, mua sắm, hỏi đường… để dễ kết nối ngôn ngữ với đời sống.

4. Không luyện tập và lặp lại đủ nhiều

Nhiều người học một lần rồi để đó, nghĩ rằng mình có thể nhớ rồi. Nhưng theo thuyết đường cong lãng quên, bộ não con người có xu hướng quên dần thông tin sau khi học nếu không được lặp lại. Nếu bạn không ôn sau 1–2 ngày, khả năng cao là bạn quên tới 70% nội dung đã học. Việc không lặp lại khiến từ vựng và cấu trúc không thể đi vào trí nhớ dài hạn, dẫn đến việc học mãi mà không nhớ, học xong rồi lại mất gốc.

Đặc biệt trong Tiếng Trung có nhiều từ phát âm na ná nhau, chữ viết tương tự nhau, nếu không luyện thường xuyên bạn sẽ dễ bị nhầm lẫn những từ này với nhau.. Việc quên từ, quên cách dùng khiến bạn không thể xây dựng được khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách bền vững.

Thậm chí bạn có thể cảm thấy mình học rất chăm, nhưng sau một tuần quay lại thì gần như “mất gốc”, phải bắt đầu lại từ đầu. Điều này khiến bạn nản chí vì không cảm thấy tiến bộ, từ đó dễ mất động lực và bỏ cuộc.

Cách khắc phục:

• Lên lịch ôn tập định kỳ theo khoảng cách thời gian hợp lý: 1 ngày – 3 ngày – 1 tuần – 1 tháng.
• Dùng flashcard, ứng dụng học lặp lại cách quãng, ôn bằng các trò chơi hoặc đặt câu mới với từ cũ.
• Kết hợp từ và cấu trúc cũ vào bài học mới để tạo sự liên kết giữa kiến thức mới và cũ.

5. Không có lộ trình học rõ ràng

Một lý do khiến người học mất phương hướng là học không có kế hoạch, không theo sát một mục tiêu rõ ràng. Hôm nay học từ vựng trên app A, ngày mai xem video TikTok, hôm khác lại học thử ngữ pháp HSK, hoặc lúc nào thích thì học, chán thì lại thôi. Cách học này khiến bạn không cảm nhận được sự tiến bộ rõ rệt và dễ bỏ dở giữa chừng.

Ngoài ra, mỗi người có một mục tiêu học khác nhau đáp ứng những nhu cầu khác nhau (học để giao tiếp, làm việc, thi chứng chỉ HSK, đi du học,…). Nếu không xác định rõ mục tiêu, bạn sẽ học mọi thứ một cách dàn trải, không biết nên tập trung vào kỹ năng nào, học sao cho hiệu quả dẫn đến việc tốn thời gian mà không đạt được hiệu quả thực sự.

Cách khắc phục:

• Xác định mục tiêu rõ ràng: giao tiếp, du học, lấy chứng chỉ, hay sử dụng trong công việc.
• Lập kế hoạch học theo tuần – theo tháng, chia nhỏ mục tiêu và theo dõi tiến độ.
• Chọn giáo trình và phương pháp học phù hợp với mục tiêu đã đặt ra.
• Nếu có thể, nên học theo lộ trình có người hướng dẫn để được điều chỉnh kịp thời.

Học Tiếng Trung không hề khó nếu bạn đi đúng hướng, áp dụng đúng phương pháp học. Chỉ cần bạn điều chỉnh lại 5 lỗi sai đã nêu trên, bạn sẽ thấy mình tiến bộ rõ rệt chỉ sau một thời gian ngắn. Học đúng từ đầu giúp bạn tiết kiệm thời gian, duy trì động lực và nhanh chóng tự tin sử dụng Tiếng Trung trong cuộc sống, công việc.