Phát âm Tiếng Trung cơ bản – Bài mở đầu: Tổng quan, lộ trình học và các hiểu nhầm thường gặp

Học Tiếng Trung bắt đầu từ đâu? Dưới đây là tất cả những kiến thức tổng quan, lộ trình học và các hiểu nhầm thường gặp bạn nhất định phải biết khi mới bắt đầu học Tiếng Trung cơ bản.

1. Trình tự học Tiếng Trung chuẩn

Trình tự học đúng khi bắt đầu học Tiếng Trung cũng như khi học bất kỳ một ngoại ngữ nào khác đó là: Nghe – Nói – Đọc – Viết. Trình tự này được chia thành hai kỹ năng chính đó là:

• Nghe nói
• Đọc viết

sơ đồ lộ trình học Tiếng Trung chuẩn

1.1 Nghe nói:

Đây là kỹ năng đầu tiên khi bắt đầu học Tiếng Trung. Nền tảng quan trọng nhất cần phải nắm được khi học phần này là phát âm chuẩn.

Điều đầu tiên khi học phát âm Tiếng Trung là bạn phải luyện đôi tai nghe của mình trước. Để bạn có thể phân biệt được tất cả các âm dễ nhầm trong Tiếng Trung với nhau, và trong Tiếng Trung với Tiếng Việt.

Sau đó, khi đã phân biệt âm tốt rồi, bạn mới bắt đầu học cách dùng các cơ quan phát âm để tái tạo, bắt chước lại âm một cách chính xác nhất.

Sở hữu âm rồi mới tạo ra được âm, đây cũng chính là cách học phát âm Tiếng Trung chuẩn và thông minh.

Tiếp theo đó là hệ thống từ vựng, mẫu câu, các nguyên tắc ngữ pháp để có thể ráp nối chúng lại thành các đoạn, câu nói hoàn chỉnh.

1.2 Đọc viết:

Sau khi sở hữu kỹ năng Nghe nói, bạn mới bắt đầu học kỹ năng Đọc viết.

Hệ chữ được sử dụng trong đọc viết Tiếng Trung là chữ Hán giản thể – một hệ chữ tượng hình. Đây cũng là thử thách lớn nhất dành cho người học Tiếng Trung trong việc đọc viết.

2. Học phát âm Tiếng Trung là học gì?

Trong khóa học này bạn sẽ được học phát âm Tiếng Trung cơ bản từ đầu, với 2 nội dung chính là:

• Hệ thống âm thanh trong Tiếng Trung
• Cách ghi phiên âm Tiếng Trung

Chú ý: Thứ tiếng bạn sẽ được học là Tiếng Trung phổ thông.

Sơ đồ hệ thống ngữ âm Tiếng Trung

3. Tiếng Trung phổ thông không phải tiếng Quảng Đông

Tiếng Trung phổ thông không phải tiếng Quảng Đông, cũng không phải thứ tiếng mà người Hoa tại Thành phố Hồ Chí Minh đang sử dụng.

Tiếng Quảng Đông là một hệ thống ngôn ngữ riêng, nằm trong 1 trong 7 nhóm phương ngữ lớn nhất của Trung Quốc. Người Hoa tại Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu nói tiếng Quảng Đông. Ngoài ra còn có những người xuất thân từ Triều Châu hoặc Phúc Kiến, các vùng này vốn dùng một loại ngôn ngữ khác là tiếng Mân.

Sơ đồ hệ thống 7 nhóm phương ngữ lớn nhất của Trung Quốc

Tóm lại, tiếng Quảng Đông không liên quan gì đến Tiếng Trung mà chúng ta cần học ngày nay. Thậm chí người nói Tiếng Trung phổ thông cũng không thể hiểu được tiếng Quảng Đông, còn muốn hiểu thì phải học giống như chúng ta phải học tiếng Anh, Hàn, Nhật,…

Video thể hiện sự khác biệt giữa Tiếng Trung phổ thông và tiếng Quảng Đông

4. Tiếng Đài Loan và Tiếng Trung phổ thông

Tiếng Đài Loan và Tiếng Trung phổ thông không phải là một.

Ở Đài Loan thường nói nhiều nhất hai thứ tiếng là tiếng phổ thông và tiếng Phúc Kiến, do từ xưa có nhiều người Phúc Kiến di dân đến đây khai hoang. Ở đây người trẻ thường dùng tiếng phổ thông nhiều hơn, còn những người lớn tuổi thường dùng tiếng Phúc Kiến nhiều hơn. Nôm na mọi người hay nói là “ra đường thì dùng tiếng Phổ thông, về nhà nói tiếng Phúc Kiến”.

Tuy nhiên, tiếng phổ thông ở Đài Loan vẫn có sự khác biệt, đó là vẫn bị ảnh hưởng bởi khẩu âm vùng miền của người Đài Loan.

Video thể hiện sự khác biệt giữa Tiếng Trung phổ thông và tiếng Đài Loan

Vậy sự khác biệt giữa tiếng phổ thông ở Đài Loan và Tiếng Trung phổ thông chuẩn là do đâu?

Do tiếng phổ thông là một thứ tiếng có rất nhiều giọng vùng miền. Giống như Tiếng Việt ở miền Bắc có phân ra giọng Hà Nội, giọng Hải Dương, giọng Thái Bình, giọng Nam Định,… Trong Tiếng Anh có giọng Anh – Anh, giọng Anh – Mỹ, giọng Anh – Úc, giọng Anh – Ấn,… Tương tự, trong Tiếng Trung cũng có rất nhiều giọng vùng miền như giọng Đông Bắc, giọng Tứ Xuyên, giọng Quảng Tây,…

Sơ đồ hệ thống giọng vùng miền trong Tiếng Trung phổ thông

Video thể hiện sự khác biệt giữa Tiếng Trung phổ thông và các giọng vùng miền

5. Tóm lại, Tiếng Trung phổ thông là gì?

Do địa lý của Trung Quốc vô cùng rộng lớn, nên mỗi địa phương, mỗi tỉnh, thậm chí là mỗi huyện cũng có một loại ngôn ngữ khác nhau. Vì vậy chính phủ Trung Quốc đã phải lựa chọn ra một thứ tiếng có thể dùng chung trong toàn lãnh thổ đất nước Trung Quốc, đó chính là Tiếng phổ thông.

Tiếng phổ thông là ngôn ngữ thông dụng trên toàn lãnh thổ Trung Quốc, được quy định rõ trong Hiến pháp Trung Quốc và Văn bản Pháp luật về ngôn ngữ thông dụng của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Trung Hoa.

Ngoài ra, để đánh giá độ chuẩn và thành thạo khi sử dụng tiếng phổ thông, chính phủ Trung Quốc còn có Kỳ thi đánh giá trình độ tiếng phổ thông, viết tắt là PSC (普通话水平测试 /Pǔtōnghuà Shuǐpíng Cèshì/). Ai cũng có thể tham gia kỳ thi này, tuy nhiên với những người làm trong ngành giáo dục, công chức nhà nước, MC, truyền thanh, phim ảnh,… thì sẽ có yêu cầu nhất định về cấp bậc của trình độ, bắt buộc phải thi và đạt chứng chỉ ở trình độ yêu cầu mới có thể làm việc ở những vị trí ngành nghề này.

Hình ảnh Chứng chỉ chứng nhận trình độ Tiếng Trung phổ thông PSC

Trên đây là tất cả những kiến thức về trình tự học, tổng quan về phát âm, và các hiểu nhầm thường gặp khi mới bắt đầu học Tiếng Trung. Sau 2 bài tổng quan, bạn có thể bắt đầu học vào phát âm Tiếng Trung với các âm chi tiết.