3 bước luyện nói Tiếng Trung hay như người bản xứ

Muốn “nói Tiếng Trung như người bản xứ” không chỉ là học thuộc từ vựng hay ghi nhớ ngữ pháp. Đó là một quá trình hình thành phản xạ ngôn ngữ tự nhiên, giống như cách một đứa trẻ học nói tiếng mẹ đẻ. Vậy làm thế nào để bạn có thể chinh phục được kỹ năng nói Tiếng Trung một cách tự nhiên, lưu loát như đang nói tiếng mẹ đẻ giống người bản xứ? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn lộ trình 3 bước luyện giọng giúp bạn nói Tiếng Trung hay như người bản xứ.

Cách luyện nói Tiếng Trung như người bản xứ

Muốn nói Tiếng Trung như người bản xứ, bạn không thể chỉ học từ vựng, học ngữ pháp và làm bài tập. Để có một giọng nói Tiếng Trung tự nhiên, lưu loát như khi nói tiếng mẹ đẻ, bạn cần thực hiện đủ các bước cơ bản sau:

1. Phát âm chuẩn Tiếng Trung
2. Luyện nghe  nhiều
3. Luyện nói nhiều

Sau đây hãy cùng khám phá chi tiết 3 bước luyện nói Tiếng Trung như người bản xứ, được tổng hợp từ kinh nghiệm của hàng nghìn học viên, giáo viên bản xứ và các nguyên lý ngôn ngữ học hiện đại.

Bước 1: Phát âm chuẩn Tiếng Trung 

Bước đầu tiên và quan trọng nhất để nói Tiếng Trung như người bản xứ chính là phát âm chuẩn. Nếu bạn phát âm sai ngay từ đầu, toàn bộ quá trình nghe hiểu, phản xạ và nói sau này đều sẽ bị ảnh hưởng. Đó là lý do vì sao rất nhiều người học mãi vẫn không thể nói giống người bản xứ dù đã có lượng từ vựng lớn và ngữ pháp khá tốt.

Phát âm chuẩn Tiếng Trung không chỉ là cố gắng phát âm sao cho đúng các âm trong Tiếng Trung, mà là:

• Nắm vững cách phát âm đúng của 36 vận mẫu, 21 thanh mẫu và 4 thanh điệu trong Tiếng Trung và cách ghép phiên âm pinyin.
• Biết cách đặt đúng vị trí lưỡi, khẩu hình miệng, chuyển động hàm, cách lấy hơi khi phát âm.
• Phân biệt chính xác các âm dễ nhầm trong Tiếng Trung như zh/ch, sh/s, n/l, ü/u,…
• Phát âm đúng các thanh điệu và nhịp điệu, cách biến điệu tự nhiên khi phát âm tiếng phổ thông Trung Quốc.

Để luyện phát âm Tiếng Trung đúng chuẩn, bạn nên học theo hệ thống phiên âm Pinyin bài bản, có hướng dẫn cụ thể từng âm, từng nhóm thanh mẫu, vận mẫu. Hãy kết hợp việc ghi âm lại giọng mình, so sánh với giọng mẫu tiếng phổ thông chuẩn và sửa từng lỗi nhỏ.

Phát âm chuẩn là nền tảng quan trọng nhất nên hãy đầu tư thời gian học thật kỹ ngay từ đầu. Và việc luyện phát âm không chỉ diễn ra trong một vài tuần là xong, mà nên duy trì đều đặn trong suốt quá trình học.

Hãy nhớ rằng nếu bạn không phát âm chuẩn, bạn sẽ nghe sai, bắt chước sai và dẫn tới nói sai. Đó là lý do khiến nhiều bạn luyện nói mãi mà không tiến bộ và càng không thể nói giống người bản xứ.

Bước 2: Luyện nghe nhiều

Sau khi phát âm đã học phát âm chuẩn, bạn cần bước vào giai đoạn luyện nghe. Việc nghe Tiếng Trung mỗi ngày sẽ giúp não bạn làm quen với âm thanh, tiết tấu, nhịp điệu, ngữ điệu… vốn là những yếu tố tạo nên chất giọng người bản xứ.

Luyện nghe không chỉ để nghe hiểu, mà còn để bắt chước và phản xạ. Nhưng nghe như thế nào để hiệu quả? Hãy chia việc luyện nghe theo 3 giai đoạn rõ ràng:

Giai đoạn 1: Làm quen với âm thanh

Ở giai đoạn này, mục tiêu là làm quen với âm Tiếng Trung thông qua các nguồn tài liệu nghe chậm, rõ, có giọng phổ thông chuẩn như video dạy phát âm, hội thoại trong giáo trình, podcast sơ cấp có phụ đề. Bạn nên kết hợp nghe chủ động từng âm, từng câu và nghe bị động trong lúc làm việc nhà hay nghỉ ngơi.

Nghe lặp lại một file nghe nhiều lần sẽ giúp bạn nhận diện các cụm từ quen thuộc và hình thành sự quen tai với Tiếng Trung. Đây là một bước rất quan trọng để nói giống người bản xứ.

Giai đoạn 2: Tăng sự tiếp xúc ngôn ngữ

Khi đã quen với việc nghe cơ bản, bạn nên tăng tốc bằng cách tiếp xúc với các tài liệu thực tế hơn như vlog, show truyền hình thực tế, talkshow như, video trên Douyin, mạng xã hội Trung Quốc… Bạn có thể không nghe hiểu hết, nhưng bạn sẽ bắt đầu tích lũy được những từ vựng mới, cách diễn đạt tự nhiên hơn thông qua ngữ cảnh thực tế.

Trong giai đoạn này, shadowing (nhại theo) là phương pháp cực kỳ hiệu quả giúp bạn luyện nói. Bạn hãy nghe và nói lại theo tốc độ người bản xứ trong video, ghi âm lại để nghe lại và tự sửa lỗi. Việc luyện shadowing như vậy sẽ giúp bạn bắt chước được cách diễn đạt, ngữ điệu, nhịp điệu ngắt nghỉ khi nói của người Trung Quốc.

Giai đoạn 3: Duy trì và mở rộng vốn ngôn ngữ

Ở giai đoạn này, bạn đã có nền tảng nghe khá vững. Giờ là lúc biến việc nghe thành thói quen hằng ngày, ngay cả lúc chạy bộ, nấu ăn, nghỉ ngơi,…. Hãy nghe đa dạng các chủ đề như thời sự, tin tức, phim cổ trang, podcast chuyên sâu, hay video chủ đề bạn yêu thích…

Bạn không nên quá phụ thuộc vào phụ đề, hãy tập đoán nghĩa khi gặp từ không hiểu, tập phản ứng bằng Tiếng Trung như khi nghe tiếng mẹ đẻ. Lúc này, việc nghe sẽ giúp bạn giữ nhịp phản xạ, cập nhật ngôn ngữ sống, và tăng ngữ điệu tự nhiên khi nói, yếu tố cực kỳ quan trọng để nói như người bản xứ.

Bước 3: Luyện Nói Nhiều

Sau khi đã “quen tai” với Tiếng Trung, bạn cần nói ra thật nhiều để hình thành phản xạ giao tiếp thực sự và nói được lưu loát. Nhiều người học đến đây lại bị chững vì “không biết nói gì”, hoặc “ngại nói sai”. Đừng lo, bạn có thể bắt đầu từ những phương pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả dưới đây:

1. Shadowing với video của người bản xứ

Hãy chọn các video ngắn như video trên Douyin, video phỏng vấn, show thực tế,… rồi nghe và bắt chước theo, sau đó ghi âm và nghe lại rồi chỉnh sửa cho đúng. Bắt chước cả khẩu hình, ngữ điệu, nhịp điệu, biểu cảm của người nói để có thể đạt chất giọng giống bản xứ nhất.

2. Luyện nói bằng các bài vè nói nhịu

Người Trung Quốc cũng cần học Tiếng Trung phổ thông chuẩn và họ có rất nhiều bài vè giúp luyện khẩu hình, phân biệt các âm dễ nhầm và luyện độ linh hoạt của miệng và tăng tốc độ khi nói. Bạn hãy bắt chước chính cách người bản xứ luyện nói để luyện nói Tiếng Trung cho chính mình.

Một số bài vè nói nhịu giúp luyện nói Tiếng Trung đơn giản như:

• 四是四，十是十，十四是十四，四十是四十

3. Dùng app lồng tiếng như 配音秀

Lồng tiếng cho phim hoạt hình, clip cổ trang hay những video viral không chỉ là cách giúp bạn bắt chước ngữ điệu nói như của người bản xứ. Khi lồng tiếng bạn sẽ được thực hành trực tiếp cách nói, cách ngắt nghỉ, thậm chí bạn còn có thể học được biểu cảm khi nói để có thể nói giống người bản xứ.

4. Giao lưu với người bản xứ

Dù online hay trực tiếp thì việc tiếp xúc và nói chuyện thật với người bản xứ luôn là cách giúp bạn học được cách nói tự nhiên giống người bản xứ nhanh nhất. Bạn có thể tận dụng các ứng dụng học ngoại ngữ như HelloTalk, Tandem để kết nối trò chuyện với người Trung. Khi nói chuyện thật với người Trung, bạn sẽ học được cách dùng từ, cách biểu đạt, điều chỉnh ngữ điệu và dùng câu đúng ngữ cảnh từ họ.

5. Ghi âm và so sánh với giọng người bản xứ

Một cách khác giúp bạn luyện nói Tiếng Trung như người bản xứ đó là ghi âm lại và so sánh với giọng người bản xứ. Hãy chọn một nội dung bất kỳ và nói lại đồng ghi âm lại, sau đó so sánh với bản mẫu của người bản xứ. Khi so sánh, bạn hãy để ý sự khác nhau trong phát âm, cách diễn đạt của bản thân với giọng giọng mẫu. Chỗ nào nói chưa giống, nói còn gượng gạo thì điều chỉnh sao cho giống mẫu nhất có thể. Dần dần, bạn sẽ nói Tiếng Trung tự nhiên hơn, giống người bản xứ hơn.

Muốn nói tiếng Trung như người bản xứ, bạn cần thực hiện đủ 3 bước: phát âm chuẩn, nghe nhiều và nói ra thật nhiều. Mỗi bước đều cần đầu tư thời gian và kiên trì luyện tập đúng phương pháp. Chỉ cần kiên trì luyện tập, kỹ năng nói của bạn sẽ ngày càng tiến bộ và sớm đạt được mục tiêu nói Tiếng Trung như người bản xứ.